Bolu Kartalkaya Grand Otel’de yaşanan yangın, Türkiye’de hayatta kalmanın ya da hayatını kaybetmenin sadece tesadüflerle ilgili olduğunu bir kez daha ortaya koydu.Memleketin en pahalı otellerinden birinde hiçbir yangın önlemi alınmamış olduğuna, memleketin en önemli tatil lokasyonlarından birinde itfaiye bulunmadığına, neredeyse bütünü ahşap olan binalar için bir acil durum planı yapılmadığına inanmak güç. Ve bütün bunları ancak 78 kişinin hayatını kaybettiği bir korku gecesinden sonra öğrenmek de bize özgü talihsizliklerden biri…Facianın hemen ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Bolu Belediyesi arasında yetki tartışması&nbsp;başladı. Belediye, kent sınırları içinde bulunmayan alandan sorumlu olmadığını söyledi. İktidardan, “O zaman neden daha önce yangın raporu verildi?”&nbsp;sorusu geldi. Kültür ve Turizm Bakanlığı, kendilerinin sadece evrak denetiminden sorumlu olduğunu, uzmanlık gerektiren denetimleri ilgili kurumların yapması gerektiğini bildirdi. Muhalefetten bunun üzerine, “O zaman neden kurumun kapısında sizin denetiminizde olduğu yazıyor” sorusu geldi bu kez de… Yanıtları herkes kendisine göre verdi. İçişleri Bakanlığı müfettişlerinin konuya açıklık getirmeleri beklendi.&nbsp;Müfettişlerin ön raporunu hazırladıklarını T24’ten Cengiz Anıl Bölükbaş kamuoyuna duyurdu. Ön rapor, tartışmaları bitirmiş gibi görünüyor ama bütün sorulara yanıt veriyor mu, tartışılır.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Ne bakanlık ne belediye</h2>Ön rapordaki tespitler ilginç. Az sayıdaki hukukçunun tartışmalar sürerken öne sürdüğü “İl Özel İdaresi’ne de bakılmalı” yorumları raporda temel alınmış görünüyor.Raporda, denetime ilişkin eksikliklerin zamanında tespit edilmesi için gerekli kararları almadıkları ve asgari özeni göstermedikleri gerekçesiyle, Bolu İl Özel İdare Genel Sekreteri Sırrı Kösterili ile İl Özel İdare Genel Sekreter Yardımcısı Bünyamin Bal'ın hukuki sorumlulukları bulunduğu tespit edildi. Müfettişler, Kösterili ve Bal hakkında soruşturma izni verilmesi gerektiğini belirtti. Savcılık soruşturması kapsamında tutuklanan Kösterili ise ifadesinde sorumluluğun Kültür ve Turizm Bakanlığı’nda olduğunu söyledi. Kösterili ile birlikte tutuklanan Bal ise yangın denetimi konusunda yetkili olmadıklarını vurguladı.Sorumlu tutulan isim sayısı bundan ibaret…<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Neden İl Özel İdare?</h2>Raporda, bakanlığın ya da belediyenin yetkileri, sorumlulukları tartışılmamış görünüyor. Neredeyse bütün rapor, valiliğe bağlı Bolu İl Özel İdaresi’nin neden sorumlu olduğu tartışmasına ayrılmış.Raporda, yangın felaketinin meydana geldiği Grand Kartal Oteli’nin belediye sınırları dışında, İl Özel İdaresi’nin yetki alanında olduğu belirtildi. Böylece belediyenin tezi doğrulanmış oldu.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">5302 sayılı İl Özel idaresi Kanunu'nun 7. maddesine göre belediye sınırları dışındaki gayrı sıhhi müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerine işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermek ve bu işyerlerini denetlemek görevinin il özel idarelerinde bulunduğu belirtildi.</li></ul>Devamında bu denetimlerin yapıldığı da vurgulandı. Rapora göre, Bolu İl Özel İdaresi’nce Grand Kartal Otel için 26 Kasım 2007, 3 Mart 2008 ve 29 Aralık 2015’te olmak üzere 3 adet işyeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlendi. Otelin Bolu İl Özel İdaresi’nce 17 Mart 2011, 28 Ocak 2016, 21 Ocak 2019, 8 Şubat 2021 ve 14 Şubat 2024 tarihlerinde 5 kere denetlendiği de vurgulandı.Ancak müfettişlere göre bu denetimlerde mutfak bölümleri, gıda hazırlama, gıda muhafazası, içme ve kullanma suyu temin şekli analiz raporu, havalandırma sistemi, personel hijyeni ve gıda güvenliği alanlarında denetim yapılmışsa da&nbsp;yangın konusunda hiçbir denetim yapılmadı.Raporda, bu denetimler “iyi niyetli denetim” olarak kabul edildi ancak yapılan denetimlerin eksik bulunduğu vurgulandı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">'Ruhsat verdiğinde neye bakıyorsan denetimde de bakmalısın'</h2>İl özel idarelerinin ruhsat verdiği zaman Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan ilgili belgeleri aldığı, belediyelerden de yangın raporu istediği anımsatıldı. Buna göre denetim sırasında da yine itfaiyeden yangın raporu istenmesi gerektiğine işaret edildi. Bu durum, rapora “Yangın güvenlik önlemlerinin güncelliğine ilişkin yeni belge istemesinin önünde engel yok” ifadesiyle geçti. Denetimlerin mahiyeti konusunda hizmet içi eğitimlerin yapılmamış olmasının&nbsp;bu eksiklere yol açtığının altı çizildi.Raporda, bu konularda kusurlu bulunan Kösterili ile Bal hakkında soruşturma izni verilmesi istendi. Her iki isim savcılık soruşturması kapsamında da tutuklanmıştı.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Sorular yanıtlandı mı?</h2>Müfettiş raporu elbette daha uzun ve kapsamlı. Ancak özü bundan ibaret. Ancak bazı soruların yanıtı yok. Örneğin ifadesi alınan İl Özel İdare Genel Sekreteri Sırrı Kösterili’nin ortaya attığı iddialar değerlendirilmemiş:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">“İnceleme konusu olan Grand Kartal Otel özelinde de İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı veren birim müdürlüğümüz il genelinde uzmanlık alanlarına göre denetimlerini yapmaktadır. Bu denetimleri işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin yönetmelik hükümlerine göre yapmaktadır, bu denetimde de Yangın Güvenliğine yönelik denetim yapması bulunmamakla birlikte bir kuruluşu ve istese bile itfaiye teşkilatı kuracağı norm kadrosu bulunmamakta olup, diğer İl Özel İdarelerinde de zaten itfaiye teşkilatı bulunmamasından bu durum anlaşılmaktadır. Kartalkaya bölgesi turizm gelişim alanıdır. Zaten Grand Kartal Otel'de binada Kültür ve Turizm Bakanlığınca denetlendiğine ilişkin tabela da bulunmaktadır. İl Özel İdaremiz tarafından işyeri açma ve çalışma ruhsatı vermiş olduğumuz işyerlerine ruhsat müdürlüğü tarafından denetimlerin yapıldığını biliyorum. Ancak içeriğinden haberdar olmam mümkün değildir. Daha ziyade şikayet üzerine şikayet konuları üzerinden denetimler yapıldığını biliyorum. Denetimler için taşıt görev emri ve görevlendirme olurları yetki verdiğim Genel Sekreter Yardımcıları ve ilgili birim müdürleri tarafından imzalanmaktadır. Ben sadece İl Dışı görev olurlarını imzalamaktayım. Mevzuatta İl Özel İdaresi’nin Turizm İşletme Belgesine sahip işletmeleri denetleyeceğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır. Ruhsat ve Denetim Müdürlük tarafından çeşitli yıllarda yapılan denetimler personelin kendilerince oluşturulmuş formlar üzerinden birimdeki personelin uzmanlıkları doğrultusunda daha çok sağlık, hijyen ve gıda güvenliği konularında yapılmıştır. İmar ve yangın güvenliği konularında bir denetim yapılmamakta olup, idaremize bu hususlarda verilmiş bir görev de bulunmamaktadır.”</blockquote>Elbette sadece bu ifade ile sınırlı değil. Grand Kartal Oteli, 2024 sonunda Bolu İtfaiyesi’nden&nbsp;yangın raporu almak istedi&nbsp;ve kusurların bulunduğu ortaya çıkınca bu talebini geri çekti. Neden böyle bir talepte bulundu ve sonra neden geri çekti? Belediye eksikleri neden ilgili kurumlara bildirmedi?Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın internet sayfasında yayımlanan yönetmeliğe göre geçen yıl Temmuz ayına kadar bağlı kurumların bu denetimleri yapmaları gerekiyordu. Aksi takdirde ruhsatları iptal edilecekti. Neden bizzat bakanlığın koyduğu kurala uyulmadı, tesis neden kapatılmadı?Bu soruların ve bunun gibi uzayıp gidebilecek soruların yanıtları raporda yok. Verilebilecekmiş gibi de durmuyor. Belki bu sorular ancak yargılama sürecinde yeniden ortaya atılabilecek. Ortaya atıldığında yanıt verilecek mi, izleyip göreceğiz.

Spektrum

Facianın hemen ardından Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Bolu Belediyesi arasında yetki tartışması başladı. Yanıtları herkes kendisine göre verdi. İçişleri Bakanlığı müfettişlerinin konuya açıklık getirmeleri beklendi. Müfettişlerin hazırladığı ön rapor, tartışmaları bitirmiş gibi görünüyor ama bütün sorulara yanıt veriyor mu, tartışılır.

Bolu İl ile ilgili hikayeler